મારા હાથમાં મહાન અનિશ્ચતતાની નિશ્ચિતતા સિવાય બીજું કાઈ નથી

કાવ્યવિશ્વ 
મુંબઈમાં વરસાદે ધબધબાટી બોલાવી દીધી છે બહુ રાહ જોવડાવ્યા પછી વરસાદ આવ્યો તો ખરો   ..બ્રોડસ્કી કહેતા હતા કે " કવિતા એ અનિશ્ચિતતાની નિશાળ છે " વરસાદનું પણ એવું જ છે.વિખ્યાત કવિ એઝરા પાઉન્ડ પણ કહેતા હતા કે " મારા હાથમાં મહાન અનિશ્ચતતાની નિશ્ચિતતા સિવાય બીજું કાઈ નથી " રશિયાની નવી પેઢીની પ્રતિભાશાળી કવિયત્રી પાવલોવા કવિતા વિષે બહુ ખૂબસૂરત અંદાઝથી કહે છે : " કવિતા એવી રીતે લખાવવી જોઈએ કે જેમ પરપુરુષ પરસ્ત્રી સાથે અથવા પરસ્ત્રી પરપુરુષ સાથે સંબંધ બાંધે, ચોરીછૂપીથી રોજ મળે પછી સંતાતા સંતાતા એવી રીતે ઘરમાં પ્રવેશે કે જાણે કાઈ બન્યું જ નથી " કવિતા સાથેનું લફરું સાવ નિર્દોષ હોય છે." એકબાજુ અહીં ધોધમાર વરસાદ પડી રહ્યો છે અને બીજી બાજુ મારા હાથમાં રીયાધમાં જન્મેલી અરબી ભાષાની કવિયત્રી ફૌજીયા અબૂ ખાલેદની કવિતા " મરીચિકાનું પાણી " કવિતા વાંચી રહ્યો છું. કવિતાનું શીર્ષક છે :"બે બાળકો " વરસાદના પાણીમાં બાળકોને છબછબિયાં કરવા બહુ ગમે પણ ઝાંઝવાના પાણીમાં છબછબિયાં કેમ કરવા ? આ કવિતાના કેન્દ્રમાં માં છે. કવિતા વાંચો સાહેબ 
જેમ કોઈ બાળક પતંગના દોરની સાથે ચીપકી જાય 
એમ હું એના પોષાકને ચીપકી જાઉં છું 
કોઈ ખિસકોલી બદામના ઝાડ ઉપર ચઢતી હોય એમ 
એમ હું એનો ચોટલો પકડીને એના માથે ચડું છું 
બપોરે અમે એક દુનિયામાંથી 
બીજી દુનિયામાં કૂદતા રહીએ છીએ 
હવામાં મસ્તી કરીએ છીએ 
જાણેકે પિંજરાનું બારણું ખૂલી ગયું 
અને પરિંદાઓ ઉડવા લાગ્યા 
એક રમત પૂરી કરી બીજી રમત રમીએ 
એ મને શિખવાડતી 
ફૂલોના નામ 
વરસાદની મૌસમ 
વતન પ્રેમ 
અને હું એને શિખવાડતી જીદ અને શરારત 
રણપ્રદેશમાં અમે સવાલોનું એક સ્વર્ગ ઊભું કરીએ છીએ 
અને એકબીજા ઉપર ઝાંઝવાનું પાણી છાંટીએ છીએ 
ફૌજીયાની આ કવિતામાં બિલકુલ અલગ સંવેદન છે. ફૌજીયાએ સમાજવિજ્ઞાન વિષયમાં પી એચડી કર્યું છે. સાઉદી અખબાર " અલ-જજીરા "માં નિયમિત રીતે કોલમ લખે છે. આ કવિતામાં તમે જુઓ કે "રણપ્રદેશમાં અમે સવાલોનું સ્વર્ગ ઊભું કરીએ છીએ" એ પંક્તિ કેટલી બધી માર્મિક છે.જવાબો એ નર્ક છે અને સવાલો એ સ્વર્ગ છે એ પંક્તિ ચોંકાવી મૂકે એવી છે.ચાલો હવે એક અલગ મુડની કવિતા પાસે સરકીને જઈએ.આ કવિતા અમેરિકન કવિ દાના જ્વાઉ ( Dana jwauh )એ લખી છે આ કવિએ ફુલટાઈમ કવિતાઓ લખવા માટે ઊંચા પદની નોકરી છોડી દીધી હતી. તેઓ આલોચક અને કવિ છે દાનાની કવિતા પાસે જતા થોડી સિચ્યુએશન સમજવી પડે. કાવ્યનું શીર્ષક " રવિવારનું અખબાર" પત્નીએ ડિવોર્સ લઇ લીધા છે.પણ એક દિવસ રવિવારની આવૃત્તિમાં એ ભૂતપૂર્વ પત્નીના પુનર્લગ્નનો ફોટો છપાયો છે. એ ફોટો જોઈએ જે સંવેદનો જાગે છે એનો એક્સરે આ કવિતામાં છે અહીં તમે જોઈ શકશો કે ડિવોર્સ લઈને અલગ પડેલા પતિદેવનું ભાવવિશ્વ કેવું છે. સીધા કવિતા પાસે જ જઈએ.
રવિવારના અખબારમાં હું કઈક શોધતો હતો 
પાના ફેરવતો હતો ત્યાં અચાનક 
મારી નજર સ્થાનિક લગ્નો થયા હતા એ પાના ઉપર પડી 
મેં એ ન જોવાનો ડોળ કર્યો 
એ તસ્વીરમાં તું જ હતી 
જેવી દેખાતી હતી તેવી જ 
એ જ લાંબા વાળ એ જ ગંભીર ચહેરો 
આ બધું જોઇને મેં અખબારને જમીન ઉપર ફેંકી દીધું 
ઈર્ષ્યાની આગથી મારું દિમાગ બળવા લાગ્યું 
તારી સાથે જેનો ફોટો છે એને હું નફરતથી જોઉછું 
તું આ માણસને પ્રેમ કરે છે ?
તમારા છપાયેલા નામને પણ હું ધિક્કારૂ છું 
તેમ છતાં મેં એ ફોટાને કાતરથી કાપી લીધો 
કોઈ પુસ્તકમાં મૂકવા માટે
રદ્દીનો આ ટુકડો હું ફરીવાર નહિ વાંચું  
તેમ છતાં એને ખોવા માટે હું કેમ રાજી નહોતો 
રદ્દીના એ ટુકડા સાથે હું ડિવોર્સ કેમ નથી લેતો ?
કવિતા અહીં પૂરી થાય છે આ કવિતા ફિલ કર્યા પછી વધુ સમજાવવાની જરૂર લાગતી નથી અહીં મને લોલા હર્સ્કીન્સની એક સાવ નાનકડી કવિતા યાદ આવે છે. એ કવિતાનું શીર્ષક " પ્રેમ " છે. લોલા લખે છે " એને હું કોઈ કપડાની જેમ પહેરી લઉં છું.મને જો એ ઠીક નાં લાગે તો બદલી લઉં છું. ફરી કપડું ઉતારી નાખું છું પણ  એની સાથે મારી ચામડી પણ ઉતરી જાય છે " સુઝાના ફિલામોરે ડિવોર્સના સ્મરણો લખ્યા છે. સુઝાન ડિવોર્સ વિષે બહુ માર્મિક વિધાન કરે છે : “Such silence has an actual sound, the sound of disappearance.”  આવી શાંતિને પણ એક અવાજ હોય છે. જે નજર સામે નથી એનો અવાજ  ... એનો સાઉન્ડ 

Views: 462

Comment

You need to be a member of Facestorys.com to add comments!

Join Facestorys.com

Comment by Manisha joban desai on July 17, 2016 at 11:44am
Very nice

Blog Posts

परिक्षा

Posted by Hemshila maheshwari on March 10, 2024 at 5:19pm 0 Comments

होती है आज के युग मे भी परिक्षा !



अग्नि ना सही

अंदेशे कर देते है आज की सीता को भस्मीभूत !



रिश्तों की प्रत्यंचा पर सदा संधान लिए रहेता है वह तीर जो स्त्री को उसकी मुस्कुराहट, चूलबलेपन ओर सबसे हिलमिल रहेने की काबिलियत पर गडा जाता है सीने मे !



परीक्षा महज एक निमित थी

सीता की घर वापसी की !



धरती की गोद सदैव तत्पर थी सीताके दुलार करने को!

अब की कुछ सीता तरसती है माँ की गोद !

मायके की अपनी ख्वाहिशो पर खरी उतरते भूल जाती है, देर-सवेर उस… Continue

ग़ज़ल

Posted by Hemshila maheshwari on March 10, 2024 at 5:18pm 0 Comments

इसी बहाने मेरे आसपास रहने लगे मैं चाहता हूं कि तू भी उदास रहने लगे

कभी कभी की उदासी भली लगी ऐसी कि हम दीवाने मुसलसल उदास रहने लगे

अज़ीम लोग थे टूटे तो इक वक़ार के साथ किसी से कुछ न कहा बस उदास रहने लगे

तुझे हमारा तबस्सुम उदास करता था तेरी ख़ुशी के लिए हम उदास रहने लगे

उदासी एक इबादत है इश्क़ मज़हब की वो कामयाब हुए जो उदास रहने लगे

Evergreen love

Posted by Hemshila maheshwari on September 12, 2023 at 10:31am 0 Comments

*પ્રેમમય આકાંક્ષા*



અધૂરા રહી ગયેલા અરમાન

આજે પણ

આંટાફેરા મારતા હોય છે ,

જાડા ચશ્મા ને પાકેલા મોતિયાના

ભેજ વચ્ચે....



યથાવત હોય છે

જીવનનો લલચામણો સ્વાદ ,

બોખા દાંત ને લપલપતી

જીભ વચ્ચે



વીતી ગયો જે સમય

આવશે જરુર પાછો.

આશ્વાસનના વળાંકે

મીટ માંડી રાખે છે,

ઉંમરલાયક નાદાન મન



વળેલી કેડ ને કપાળે સળ

છતાંય

વધે ઘટે છે હૈયાની ધડક

એના આવવાના અણસારે.....



આંગણે અવસરનો માહોલ રચી

મૌન… Continue

जिन्दा हों तो जिंदगी कि मिसाल बनो

Posted by Pooja Yadav shawak on July 31, 2021 at 10:01am 0 Comments

जिन्दा हों तो जिंदगी कि मिसाल बनो

झूठ का साथी नहीं सच का सवाल बनो

यूँ तो जलती है माचिस कि तीलियाँ भी

बात तो तब है जब धहकती मशाल बनो



रोक लो तूफानों को यूँ बांहो में भींचकर

जला दो गम का लम्हा दिलों से खींचकर

कदम दर कदम और भी ऊँची उड़ान भरो

जिन्दा हों तो जिंदगी कि मिसाल बनो

झूठ का साथी नहीं सच का सवाल बनो



यूँ तो अक्सर बातें तुझ पर बनती रहेंगी

तोहमते तो फूल बनकर बरसा ही करेंगी

एक एक तंज पिरोकर जीत का हार करो

जिन्दा हों तो जिंदगी… Continue

No more pink

Posted by Pooja Yadav shawak on July 6, 2021 at 12:15pm 1 Comment

नो मोर पिंक

क्या रंग किसी का व्यक्तित्व परिभाषित कर सकता है नीला है तो लड़का गुलाबी है तो लड़की का रंग सुनने में कुछ अलग सा लगता है हमारे कानो को लड़कियों के सम्बोधन में अक्सर सुनने की आदत है.लम्बे बालों वाली लड़की साड़ी वाली लड़की तीख़े नयन वाली लड़की कोमल सी लड़की गोरी इत्यादि इत्यादि

कियों जन्म के बाद जब जीवन एक कोरे कागज़ की तरह होता हो चाहे बालक हो बालिका हो उनको खिलौनो तक में श्रेणी में बाँट दिया जता है लड़का है तो कार से गन से खेलेगा लड़की है तो गुड़िया ला दो बड़ी हुई तो डांस सिखा दो जैसे… Continue

यूँ ही मिल जाती जिंदगी तो क्या बात थी

Posted by Pooja Yadav shawak on June 25, 2021 at 10:04pm 0 Comments

यूँ ही मिल जाती जिंदगी तो क्या बात थी
मुश्किलों ने तुझे पाने के काबिल बना दिया
न रुलाती तू मुझे अगर दर्द मे डुबो डुबो कर
फिर खुशियों की मेरे आगे क्या औकात थी
तूने थपकियों से नहीं थपेड़ो से सहलाया है
खींचकर आसमान मुझे ज़मीन से मिलाया है
मेरी चादर से लम्बे तूने मुझे पैर तो दें डाले
चादर को पैरों तक पहुंचाया ये बड़ी बात की
यूँ ही मिल जाती जिंदगी तो क्या बात थी
मुश्किलों ने तुझे पाने के काबिल बना दिया
Pooja yadav shawak

Let me kiss you !

Posted by Jasmine Singh on April 17, 2021 at 2:07am 0 Comments

वो जो हँसते हुए दिखते है न लोग अक्सर वो कुछ तन्हा से होते है पराये अहसासों को लफ़्ज देतें है खुद के दर्द पर खामोश रहते है जो पोछतें दूसरे के आँसू अक्सर खुद अँधेरे में तकिये को भिगोते है वो जो हँसते…

Posted by Pooja Yadav shawak on March 24, 2021 at 1:54pm 1 Comment

वो जो हँसते हुए दिखते है न लोग
अक्सर वो कुछ तन्हा से होते है
पराये अहसासों को लफ़्ज देतें है
खुद के दर्द पर खामोश रहते है
जो पोछतें दूसरे के आँसू अक्सर
खुद अँधेरे में तकिये को भिगोते है
वो जो हँसते हुए दिखते है लोग
अक्सर वो कुछ तन्हा से होते है

© 2024   Created by Facestorys.com Admin.   Powered by

Badges  |  Report an Issue  |  Privacy Policy  |  Terms of Service