કોઈ ભૂખહડતાલ ઉપર ઊતરે છે ત્યારે એવું ફીલ થાય છે કે લાખો ગરીબ લોકો કાયમી ઉપવાસ ઉપર જ હોય છે

મને એક કુતૂહલ થાય છે કે અણ્ણા હજારેના ઉપવાસનું શું થયું? કોઈ જવાબ નથી મળતો. અણ્ણા હજારેના કિસ્સામાં એવું બન્યું કે કોલંબસ તો ભારતની શોધમાં નીકળ્યો હતો, પણ પહોંચી ગયો અમેરિકામાં. કિશોરકુમારે ગાયેલું આ ગીત તરત સ્મરણમાં ફરકે છે ‘જાના થા જાપાન પહોંચ ગયે ચીન’ ‘ઉપવાસ’નો અર્થ જ ઉપરવાસ થાય છે. શ્રાવણ મહિનાના ઉપવાસ હોય કે રમજાનના રોજા હોય એ બધા ધાર્મિક ઉપવાસો એ ‘ભૂખહડતાલ’ નથી. ભૂખહડતાલના મૂળ છેક વાલ્મીકિ રામાયણમાં મળે છે. રામને વનવાસ મળ્યો પછી પાછા બોલાવવા માટે ભરતજી ગયા, પણ રામ માન્યા નહીં. બંધુ ભરત લાચાર બની ગયા. એ જ ક્ષણે ભરતજી ઘાસની પથારી ઉપર સૂઈને ઉપવાસ ઉપર ઊતરી ગયા.

છેવટે રામે ખૂબ સમજાવ્યા કે, ‘બંધુ, આવી જીદ ન કરાય’ છેવટે ભરતજીએ ઉપવાસ છોડીને પારણા કરી લીધા. ભૂખહડતાલની એક વૈશ્વિક પરંપરા છે. ગાંધીજીના ઉપવાસો બહુ જાણીતા છે. તમને કદાચ ખબર નહીં હોય 2005થી 2006ના ગાળામાં ઇરાકના સરમુખત્યાર સદ્દામ હુસૈન પણ ભૂખહડતાલ પર ઊતર્યા હતા, પણ સદ્દામના ઉપવાસથી લોકજુવાળ ઊમટ્યો નહીં છેવટે ફોકસ ન્યૂઝે એવી હેડલાઇન આપી કે, ‘Saddam ends hunger strikes after slapping one meal’ ક્યૂબામાં ઇન્ટરનેટ સેન્સરશિપના વિરોધમાં બ્રિટિશ એક્ટિવિસ્ટ બેરી હોમ ઉપવાસ પર ઊતર્યા હતા, પણ પારણા કરી લીધા.

એમની કિડની ડેમેજ થઈ ગઈ હતી. વેનેઝુએલામાં એક ખેડૂત 30 ઓક્ટોબર, 2010ના દિવસે ભૂખહડતાલથી મરી ગયો. ગ્રીસના 400 જેટલા શરણાર્થીઓ ભૂખહડતાલ પર ઊતર્યા હતા. વિશ્વ માટે ભૂખહડતાલ કોઈ નવી વાત નથી, પરંતુ યુરોપની એક પરંપરા છે જેલનો કેદી જો ઉપવાસ ઉપર ઊતરે તો એને ફરજિયાત પારણા કરાવાય છે. 1943માં ફેડરિક અને ઇમોલીન ભૂખહડતાલ પર ઊતર્યા ત્યારે એમને ફરજિયાત પારણા કરાવવામાં આવ્યા હતા. આ દૃશ્યનાં અનેક કાર્ટૂનો યુરોપના અખબારમાં પ્રગટ થયાં હતાં. રાજકીય ઇતિહાસમાં ભૂખ હડતાલની પરંપરા છે.

કોઈ ભૂખહડતાલ ઉપર ઊતરે છે ત્યારે એવું ફીલ થાય છે કે લાખો ગરીબ લોકો કાયમી ઉપવાસ ઉપર જ હોય છે, એમને કોઈ પારણા કરાવવા જતું જ નથી. ઉમાશંકરના શબ્દોમાં કહીએ તો ‘ભૂખ્યાજનોના જઠરનો અગ્નિ જાગશે ત્યારે ખંડેરની ભસ્મકણી ન લાધશે.’ આવી હાલતમાં મારી સ્થિતિ બહુ કફોડી બની જાય છે. હું કોઈ ગરીબ પરિવારની ભૂખ ભાગવા એને પ્રેમપૂર્વક જમાડું છું ત્યારે લોકો મને સંત કહેવા લાગે છે, પરંતુ જ્યારે હું એવો પ્રશ્ન પૂછું છું કે, ‘દુનિયામાં આટલા બધા લોકો ભૂખ્યા કેમ રહે છે?’

ત્યારે લોકો મને ‘સામ્યવાદી’ કહીને ધુત્કારે છે. જુઓ સાહેબ, ભૂખને કાન નથી હોતા. એક બાજુ કુપોષણથી લાખો બાળકો પીડાઈ રહ્યાં છે, ભૂખ્યાજનો કચરાના ઢગલામાંથી બ્રેડના ટુકડાઓ વીણીને ખાય છે અને બીજી બાજુ અનેક લોકો ઓવર વેઇટથી પીડાઈને જિમમાં જાય છે. સત્ય ક્યારેય સુંદર હોતું નથી. આપણે ભૂખ વિષે વાતો કરી રહ્યા છીએ ત્યારે સત્ય માટેની ભૂખ ક્યાંય દેખાતી નથી. સત્તાની પણ ભૂખ હોય છે. કોઈ નેતા ભૂખહડતાલ પર બેસે છે એ તેની અય્યાશી છે ભૂખ નથી. ભૂખ એ ચેરિટીનો ઇશ્યૂ નથી, પણ ન્યાયનો ઇશ્યૂ છે.

Views: 192

Comment

You need to be a member of Facestorys.com to add comments!

Join Facestorys.com

Blog Posts

परिक्षा

Posted by Hemshila maheshwari on March 10, 2024 at 5:19pm 0 Comments

होती है आज के युग मे भी परिक्षा !



अग्नि ना सही

अंदेशे कर देते है आज की सीता को भस्मीभूत !



रिश्तों की प्रत्यंचा पर सदा संधान लिए रहेता है वह तीर जो स्त्री को उसकी मुस्कुराहट, चूलबलेपन ओर सबसे हिलमिल रहेने की काबिलियत पर गडा जाता है सीने मे !



परीक्षा महज एक निमित थी

सीता की घर वापसी की !



धरती की गोद सदैव तत्पर थी सीताके दुलार करने को!

अब की कुछ सीता तरसती है माँ की गोद !

मायके की अपनी ख्वाहिशो पर खरी उतरते भूल जाती है, देर-सवेर उस… Continue

ग़ज़ल

Posted by Hemshila maheshwari on March 10, 2024 at 5:18pm 0 Comments

इसी बहाने मेरे आसपास रहने लगे मैं चाहता हूं कि तू भी उदास रहने लगे

कभी कभी की उदासी भली लगी ऐसी कि हम दीवाने मुसलसल उदास रहने लगे

अज़ीम लोग थे टूटे तो इक वक़ार के साथ किसी से कुछ न कहा बस उदास रहने लगे

तुझे हमारा तबस्सुम उदास करता था तेरी ख़ुशी के लिए हम उदास रहने लगे

उदासी एक इबादत है इश्क़ मज़हब की वो कामयाब हुए जो उदास रहने लगे

Evergreen love

Posted by Hemshila maheshwari on September 12, 2023 at 10:31am 0 Comments

*પ્રેમમય આકાંક્ષા*



અધૂરા રહી ગયેલા અરમાન

આજે પણ

આંટાફેરા મારતા હોય છે ,

જાડા ચશ્મા ને પાકેલા મોતિયાના

ભેજ વચ્ચે....



યથાવત હોય છે

જીવનનો લલચામણો સ્વાદ ,

બોખા દાંત ને લપલપતી

જીભ વચ્ચે



વીતી ગયો જે સમય

આવશે જરુર પાછો.

આશ્વાસનના વળાંકે

મીટ માંડી રાખે છે,

ઉંમરલાયક નાદાન મન



વળેલી કેડ ને કપાળે સળ

છતાંય

વધે ઘટે છે હૈયાની ધડક

એના આવવાના અણસારે.....



આંગણે અવસરનો માહોલ રચી

મૌન… Continue

जिन्दा हों तो जिंदगी कि मिसाल बनो

Posted by Pooja Yadav shawak on July 31, 2021 at 10:01am 0 Comments

जिन्दा हों तो जिंदगी कि मिसाल बनो

झूठ का साथी नहीं सच का सवाल बनो

यूँ तो जलती है माचिस कि तीलियाँ भी

बात तो तब है जब धहकती मशाल बनो



रोक लो तूफानों को यूँ बांहो में भींचकर

जला दो गम का लम्हा दिलों से खींचकर

कदम दर कदम और भी ऊँची उड़ान भरो

जिन्दा हों तो जिंदगी कि मिसाल बनो

झूठ का साथी नहीं सच का सवाल बनो



यूँ तो अक्सर बातें तुझ पर बनती रहेंगी

तोहमते तो फूल बनकर बरसा ही करेंगी

एक एक तंज पिरोकर जीत का हार करो

जिन्दा हों तो जिंदगी… Continue

No more pink

Posted by Pooja Yadav shawak on July 6, 2021 at 12:15pm 1 Comment

नो मोर पिंक

क्या रंग किसी का व्यक्तित्व परिभाषित कर सकता है नीला है तो लड़का गुलाबी है तो लड़की का रंग सुनने में कुछ अलग सा लगता है हमारे कानो को लड़कियों के सम्बोधन में अक्सर सुनने की आदत है.लम्बे बालों वाली लड़की साड़ी वाली लड़की तीख़े नयन वाली लड़की कोमल सी लड़की गोरी इत्यादि इत्यादि

कियों जन्म के बाद जब जीवन एक कोरे कागज़ की तरह होता हो चाहे बालक हो बालिका हो उनको खिलौनो तक में श्रेणी में बाँट दिया जता है लड़का है तो कार से गन से खेलेगा लड़की है तो गुड़िया ला दो बड़ी हुई तो डांस सिखा दो जैसे… Continue

यूँ ही मिल जाती जिंदगी तो क्या बात थी

Posted by Pooja Yadav shawak on June 25, 2021 at 10:04pm 0 Comments

यूँ ही मिल जाती जिंदगी तो क्या बात थी
मुश्किलों ने तुझे पाने के काबिल बना दिया
न रुलाती तू मुझे अगर दर्द मे डुबो डुबो कर
फिर खुशियों की मेरे आगे क्या औकात थी
तूने थपकियों से नहीं थपेड़ो से सहलाया है
खींचकर आसमान मुझे ज़मीन से मिलाया है
मेरी चादर से लम्बे तूने मुझे पैर तो दें डाले
चादर को पैरों तक पहुंचाया ये बड़ी बात की
यूँ ही मिल जाती जिंदगी तो क्या बात थी
मुश्किलों ने तुझे पाने के काबिल बना दिया
Pooja yadav shawak

Let me kiss you !

Posted by Jasmine Singh on April 17, 2021 at 2:07am 0 Comments

वो जो हँसते हुए दिखते है न लोग अक्सर वो कुछ तन्हा से होते है पराये अहसासों को लफ़्ज देतें है खुद के दर्द पर खामोश रहते है जो पोछतें दूसरे के आँसू अक्सर खुद अँधेरे में तकिये को भिगोते है वो जो हँसते…

Posted by Pooja Yadav shawak on March 24, 2021 at 1:54pm 1 Comment

वो जो हँसते हुए दिखते है न लोग
अक्सर वो कुछ तन्हा से होते है
पराये अहसासों को लफ़्ज देतें है
खुद के दर्द पर खामोश रहते है
जो पोछतें दूसरे के आँसू अक्सर
खुद अँधेरे में तकिये को भिगोते है
वो जो हँसते हुए दिखते है लोग
अक्सर वो कुछ तन्हा से होते है

© 2024   Created by Facestorys.com Admin.   Powered by

Badges  |  Report an Issue  |  Privacy Policy  |  Terms of Service