મિશ્કા એની બીઝનેસ મિટિંગ પતાવીને નીકળે ત્યાં બપોરે થઇ ગઈ હતી. વર્કિંગ ડે નો લગભગ અર્ધો દિવસ પૂરો થઇ ગયો હતો, પણ તોયે મિટિંગ પછી પાછા ઓફિસે જવાનું હતું એટલે સ્વાભાવિક છે કે કોઈપણ નોકરીયાતને કંટાળો ચડે એવો કંટાળો ખાતા મિશ્કાએ આળસ મરડી અને એ હોટેલના પાર્કિંગ એરિયામાં પ્રવેશી, ત્યાં એક સાવ નજીવા દ્રશ્યે એનું ધ્યાન ખેંચ્યું ને મિશ્કા એકદમ વિચારે ચડી.

મિશ્કા આમ તો બહું મહેનતું છોકરી, એક-એક પ્રોજેક્ટમાં જીવ રેડીને કામ કરે, દિવસ રાત જોયા વગર. પણ આ હાય સ્ટેટ્સ જોબ ,ને અઢળક રૂપિયા રડી…

મને સવાર હંમેશા શિશુ સમી જ લાગે... જેમ નાના બાળકને થોડી વાર માટે પણ સાવ એકલું ના મૂકી શકો, એમ સવારની એક-એક ક્ષણને દરેક માણસ; પછી એ વિદ્યાર્થી હોય કે નોકરિયાત, દરેકે શિશુની જેમ સાચવીને એનું ધ્યાન રાખવું પડે. જેમ આપણે બેધ્યાન બનીએ ને પળવારમાં તોફાને ચડેલું બાળક આમથી તેમ નાસી જાય, તેમ સવારની ક્ષણો પણ જતનપૂર્વક ન વપરાય તો એ તરત હાથમાંથી સરકી જાય. 

આમ તો માણસના જીવનમાં અને દિવસમાં ખાસ્સી સામ્યતા રહેલી છે... જેમ અસ્તવ્યસ્ત રીતે આરંભાયેલો દિવસ લગભગ આખી દિનચર્યાને કે એના એકાદ…

કશેક વાંચેલી બહુ સુંદર વાત- 

નિર્ભયા કેસ ને એક વર્ષ વીતી ગયું, ત્યારે મેં લખેલી એક કવિતા-

નિર્ભયા

શિયાળાની થીજવી નાખે એવી રાતે, ઘરે પાછા જવા લીફ્ટ માંગતી હું, નિર્ભયા…

વાંક મારો શું એટલો જ હશે કે-

   બસમાં બેઠેલા કિશોરને નાનો ભાઈ સમજી ;મેં માનવતાનું સ્મિત ફરકાવ્યું?

   ને મોટા ભાઈની ઉંમરના ડ્રાઈવરની સામે મદદ માટે હાથ લંબાવ્યો?

. 

.

રો.જીંદી ઘટમાળનો થાક ઉતારવા ઝંખતી હું નિર્ભયા…

વાંક મારો શું એટલો જ હશે કે-

  …

ક્વચિત્ થાય ખુવારી; તોયે ટકાવજે ખુમારી,
યકીન કરજે ખુદ પર; ભલે થઇ હો તારાજી,
કપરા હો ચઢાણ તો શું?ભીડી લે બાથ,તું છે ઉત્સાહી
સ્વીકારતા શીખ બધું,સમજી ન શકાય જે કદાપી, 
અવગણ મા તારી કાબેલિયતને,ન થા તું નાસીપાસી...

- મીરાં 'સંયોગિતા'

ખરી વિટંબણા ત્યારે સર્જાય છે; મુકામે પહોચતાં -પહોચતાં જ્યારે રસ્તાને પ્રેમ થઇ જાય છે,
લક્ષ્યવેધ થત-થતા ઝંખનાઓને ઝાંખપ આવી જાય છે;નજરઅંદાજ જયારે 'ઈચ્છેલું' થાય છે.

- સંયોગિતા

એક તો આમ કાતિલ નજર ફેંક્યા કરે મારી દિશામાં,ને મને કલ્પનાના વાડામાં પ્રવેશવાનીય મનાઈ (ફરમાવે)!

...એ કેમ ચાલે?

આ તારી કેવી મગરૂરી?- કે જીવતા જીવ કત્લે- આમ કરયે રાખ તું આશીકોના ને પછી ઇચ્છે કે હું બચી નીકળું આબાદ!

...એ કેમ ચાલે?

રંગોમાં નાહીને આવે, સુગંધ ઓઢીને ફરક્યા કરે આસપાસ; ને મારી સળવળમાંય તને સંતાપ લાગે!,

...એ કેમ ચાલે?

તને નિહારવામાં થઇ જાઉં બેહાલ (હું) ભલે!!! ને તું આમ સાવ ગણકારેય નઈ, આવો ન્યાય તોળે!

…એ કેમ…

જીવંત, વીજળીનો તાર તું; રકઝક, મીઠી તકરાર તું,

ખનખન, ચૂડીનો રણકાર તું; ખડખડ, પાણી ની ધાર તું,

શાંત રાતે, પાયલનો ઝંકાર તું; રુદિયા કેરો ધબકાર તું,

સૌમ્યતા જેની જોઈ થઇ હાશકાર; ચંચળ, નાજુક, તેજ-તર્રાર તું,

મોહાંધ કરતો રમણીય આકાર તું; મારી સર્વ કથાઓનો સાર તું;

મસ્તીભર્યો વિચાર તું; દીવાનગીભરો આવકાર તું,

રૂપની દેવીનો સાક્ષાત્કાર તું; મારા મન-મંદિરમાં સદાય ગુંજતો ટંકાર તું,

ચોમાસે વરસતો મેહુલો અનરાધાર તું; આભને ચીરતો વીજ-ચમકાર તું,

નિરાળી છટા…

આજકાલ લોકો ડ્રાઇવ કરતી વખતે થોડીય વાર જોવી પડે તો હોલ્ટ કરવાને બદલે હોર્ન વગાડે

આ સૂચવે છે કે, આવા માણસો જીવનમાં જરા સરખી અડચણ આવતાં થોડી ધીરજ રાખીને મૂક રેહવા કરતા હોર્ન ની જેમ 'કરક્સીયા' બની વરસવાની જ વાત…

બીબાઢાળ અને અનુંભવશૂન્ય જીવન લેખક બનવા માટે ફળદ્રુપ થતું નથી.ચંદ્રકાંત બક્ષી એ કહ્યું છે કે, " લેખકના જીવનમાં ઘટના ઓ બનતી રેહ્વી જોઈએ અને જો જીવન સ્થગિત થવા માંડે તો લેખકે ઘટનાઓ પેદા કરવી જોઈએ." આ કલાકાર નો મિજાજ છે. અલબત્ત, જીવન ને કૃત્રિમ રીતે ઘટનાપ્રચુર બનાવી શકાતું નથી જિંદગી સ્વાભાવિક લયમાં વહેતી રેહવી જોઈએ કલાકાર જો નસીબદાર હોઈ તો જિંદગીના પ્રવાહમાં અણધાર્યા વણાંકો અને પડાવો આવતા રહે છે, અકલ્પ્ય આરોહ-અવરોહમાં જીવન ઉચ્કાતું- પછડાતું રહે છે, સુખ અને પીડા વરસતી રહે છે. આ બધું તેની…

કવિતા લખવી એટલે શબ્દોથી રમત રમવી?;

કે લાગણીઓનું ઘોડાપુર વહાવી વાંચનારના મનનું પાનું ભીંજવી જવું?;

કે પછી અપૂર્ણ ઉર્મીઓ ને માનસપટ પર અંકિત કલ્પનાચિત્રોને શબ્દોના વાઘા પેહરાવી સુંદર રીતે અભિવ્યત કરવા…?

કવિતામાં એના રચઈતાની પોતાના બહોળા અનુભવને ચંદ પંક્તિઓમાં સમાવી લેવાની આવડત ઝળકે છે.

આ બધું તો ખરું જ પણ કવિતા લખવાનું સુખ એ જ માણી શકે જેમણે સતત ધબકતી, નદીની જેમ વેહતી જિંદગીમાં રોજ-બરોજ થતા નાના- મોટા એહસાસને કવિતાના રૂપમાં ઢાળવાનો સુંદર પ્રયાસ કર્યો હોય છે…

-…

પ્રગતિ ની ચાહમાં વિકાસ કરવાની ઝંખના સેવતા યુવાનો, જે ઘર-ગામ છોડી શહેર તરફ દોટ મુકે છે, એમને આ કવિતા અર્પણ-

ઘર-ગામ થી જોજનો દૂર,

તોતિંગ મકાનોવાળા પ્રગતિશીલ ને સમૃદ્ધ આ શહેરમાં-

                મને એકલતા ભેટી પડે છે, મુકામે-મુકામે;

                ચંચળતા મનની શમી જાય શેહરી કોલાહલના ઇશારે-ઇશારે..

                સંવેદનાઓ લપાઈને બેઠી છે અહીં ખૂણે ને ખાંચરે;

                કશાની દરકાર ન કરનારો સમાજ, આસમાને ચડાવે- ઉતારે..

       …

તું ભીંજવી નાખે પ્રેમવર્ષામાં; હું ઝાંકળબિંદુ જોઈ હરખાયા કરું,

તું ઉંબરે લઇ આવે સ્નેહનો સાગર; હું વહાલના એક બુંદની ઝંખના કરું...

તું મરજીવો થઇ લાવે મોતી; હું છીપલાંમાં ભાત નવી કંડાર્યા કરું,

તું આપી દે આશાઓનો સુરજ, હું શક્યતાના સુરજમુખી ચૂમ્યા કરું...

તું ચાંદ થઇને આવે અટારીએ, હું ઝરુખે ચાંદનીમાં નાહ્યા કરું, 

તું સામે આવે હકીકત બનીને; નિંદ્રાધીન, હું સ્વપ્નમાં તને દેખ્યા કરું...

તું આકાશ બની ને વિસ્તરે અફાટ; હું લજામણી થઇ સંકોચાયા કરું,

તું…

આજે સવારે વીજચમકારા જોઇને લાગ્યું કે જાણે આકાશના બે કટકા થઇ જશે, 

મેઘ ગર્જના જંગલના સિંહ ની દહાડ થી કંઈ કામ નહતી...

કાળું ડીબાંગ આકાશ કોઈક તાંડવનું સાક્ષી બનવાની તૈયારી કરતુ હતું.

આ બધું કૈક અજુગતું બનવાનું છે એમ ભિતીપ્રદ લાગતું હતુ

બહુ જ થોડા 'ચસકેલ' જ દિલચસ્પ લાગે છે;

આલમ આખું એની પાછળ જ ભાગે છે.

જે સાવ 'ઘેલું' ભાસે છે;

પળવારમાં એ જ બાજી બદલી નાખે છે.



બહુ નોખા અંદાજ છે એના,સાવ અલગ રીવાજ એના...

ખૂટે નહિ જોમ, વાતો એની દોમદોમ ;એના વિચારે ચડી ફૂલ્યું ના સમાય (મારું) રોમ-રોમ.



ગણતરીબાજ જરાય નહિ; પણ ભાવિમાં ક્ષણિક ઊંડી છલાંગ ના લગાવી જાણે એવો કાચોય…

વર્ષો થી મનમાં ધરબાયેલી ઈચ્છાઓને ક્યાય સુધી સંકેલી રાખતા...,

વંઠી ગઈ છે.

સળવળ થયા કરતી ઝંખ્નાઓને દબાવી રાખવા છતાં… ,

બધીર થઇ ગયેલી સંવેદનાઓ આજે જીવી ઉઠી છે.

અંતરમાં અવિરતપણે ઉછળી રહેલા ઉન્માદને અજાણપણે જ પંપાળી બેસતા...,

મુક ઈચ્છાઓ પુલકિત થઇ ઉઠી છે.

ભીતરની અલીપ્સા જે પ્રાણવિહીન થઇ પડી'તી ક્યાંક ખૂણા માં...,

આજે સજીવન થઇ ઉઠી છે.

ક્યારેય ના ચર્ચાયેલો વિષય, છતાંય (જો,) આપણી વચ્ચે કેવો સંવાદ રચાય…

"જિંદગી વિષે ક્યારેય કોઈ statement આત્મવિશ્વાસ થી ના કરવું..., કેમકે આપણે જેવું એમ  કરીએ કે તરત જિંદગી એને ખોટું પડવાના કામે લાગી જાય છે. કોણ જાણે એને શું મજા આવે છે, પણ માણસ નો આત્મવિશ્વાસ તોડીફોડી ને એને પોતાનું જ કહેલું ખોટું પડતું દેખાડવામાં જિંદગી ક્રૂર આનંદ લે છે."

- 'એક સાંજ ને સરનામે' bookમાંથી 

અલગારી આ કેડી, લાગે કામણગારી...

ચકચૂર થઇ જાઉ એમાં..., થઇ જાઉ  મનમોજી

મુખવટા પહેરી જ મહાલે છે પ્રજા...
કેમકે બેનકાબ ને 'બહારવટો' જ અપાય છે હર જગા.
ડગલે ને પગલે પંકાય એ જ કુશળતા-
કે કોને ?ક્યારે પેહર્યા કેવા વાઘા?
ઝાક્ઝામાળથી અંજાઈ ને બની ગયા સૌ અંધજન;
ઇન્સટંટ આકર્ષી લે એવાને જ બનાવે સૌ પ્રિયજન


ક્યારેક એમ થાય કે-
     મહોરા આ ઉતારી દઉં બધા;

     લાગે આ સાવ કારાવાસ સમા.

પણ  વ્યર્થ છે અહી બધું ,
કેમકે ડોળ - દેખાડાની દુનિયામાં ઘૂમટા ફરજિયાત છે...

આમ અમસ્તું જ બધું મોકૂફ રાખે છે, જાણે કશાયથી વાકેફ ના હોય 

મારી વેદનાને પારખી તો ગયો છે; તોય ટીખળમાં કેવું સતાવી રહ્યો છે!

આપતા તો મેં વચન આપી દીધું, પણ આ તો જાણે કાળજું તે કાપી લીધું

સમયની પાળે બેસી વિચારી રહી છું, કાળની કરવટોને નિહાળી રહી છું...

કે ક્યારેક તો ચોક્કસ આવશે એ ઘડી, જ્યારે મન-મંદિરે માથું ટેકશે તું લળી- લળી 

વિચલિત કરી જાય છે આ વિટંબણા, અવિરત ચાલ્યા કરતાં આપણા મનામણાં 

અલપ-ઝલપ જોઈ આમ તું મલકાયા ના કર, વિહ્વળ થઇ જાય છે મારા મનડાનો…