ગંધાતાં ગંદાં પાણીની નીકો, ગટરો અને બીજી અનેક ગંદકીઓથી ઊભરાતી હોવા છતાં આખી વસાહતમાં થોડા દિવસથી આનંદ-ઉત્સાહનું વાતાવરણ જામેલું હતું. આખી વસ્તીના લોકો આવનારી વીસ તારીખ પર મીટ માંડીને બેઠા હતા.‘મનહરિય…

ગંધાતાં ગંદાં પાણીની નીકો, ગટરો અને બીજી અનેક ગંદકીઓથી ઊભરાતી હોવા છતાં આખી વસાહતમાં થોડા દિવસથી આનંદ-ઉત્સાહનું વાતાવરણ જામેલું હતું. આખી વસ્તીના લોકો આવનારી વીસ તારીખ પર મીટ માંડીને બેઠા હતા.
‘મનહરિયા, ટેસણે જાવાના રસ્તે ઓલી મો…..ટ્ટી નિહાર નથી આવતી, જેમાં ઈંગરેજી ભણાવે છે ! ઈ નિહારમાં સફાઈ કામદારની ભરતી કરવાના છે. ને પગાર કેટલો, ખબર છે ? છ હજાર રૂપિયા…..’ જાણે અત્યારે જ મોઢામાં લાડવો આવી ગયો હોય એમ હરખાતાં હરખાતાં મીનાએ કહ્યું.

‘તે એને માટે તો ફારમ-બારમ ભરવાં પડતાં હશે, કાં કે નંઈ ? મારે હારુ ય એક ફારમ લઈ આલજે.’ લાંબા પગ કરીને બેઠેલા મનહરે મોઢામાં માવો ઠોસતાં કહ્યું.
‘ફારમ તો હું જ ભરવાની છું. તમે બે ય બાપા ને દીકરા તો હાડકાના હરામ. કંઈ કામકાજ આવડે નંઈ ને શીખવાની દાનતે ય નંઈ. ઈન્ટર, ઈન્ટર…. ઓલું હું કે ? હા, ઈન્ટરવ્યૂ- એમાં કંઈ એમનેમ પાસ નો થઈ જવાય. કામની આવડત હોવી જોઈએ સમજ્યો ?’ મીના ભલે વાત પોતાના દીકરા સાથે કરતી હતી પણ જાણે એક તીરથી બે પક્ષી મારવાં હોય એમ મનહરના બાપ દીનુ તરફ પણ તિરસ્કારભરી નજરે જોઈ લેતી હતી. વળી એ બાપ-દીકરા બેઉને સંભળાવે એમાં કંઈ ખોટું પણ નહોતું. સવારે ઊઠે ત્યારથી સાડલાનો કાછડો મારીને પાંચ પાંચ ઘરનાં કામ કરીને એ જાત તોડતી, જ્યારે દીનુ ને મનહર નવરા બેઠા નખ્ખોદ જ વાળતા. દીનુ રાત કે દિવસ જોયા વિના દેશી દારૂ ઢીંચ્યે રાખતો તો મનહર વીસ વરસનો ઢગો થયો તો યે ઘરમાં ટેકારૂપ થવાનું એને સૂઝતું નહોતું.

પોતાનાં ભલેને કંઈ ઠેકાણાં ન હોય પણ ઘરમાં બે-બે મરદ બેઠા હોય ને બૈરું ફારમ ભરે એ કંઈ ચાલે ? દારૂ પીવાથી લથડી રહેલા અવાજે એણે કહ્યું, ‘ટાંટિયો ભાંગી નાખીસ, જો ફારમ ભયરું છે તો ! ફારમ તો હું જ ભરવાનો.’ એ બંને ભલે બોલતા રહ્યા પણ મીનાએ તો ફોર્મ ભર્યું જ. એના એક જ ઘરમાંથી ત્રણ ફોર્મ ભરાયાં. આમ તો ખબર આવ્યા હતા કે, આખી વસ્તીમાંથી દોઢસો ફોર્મ ભરાયાં હતાં. ભરતી દસ જણની કરવાની હતી ને દોઢસો ફોર્મ ભરાયાં. એ તો વળી સારું થયું કે, વિગત બરાબર ભરેલી નહીં કે શી ખબર કેમ, પણ પચાસ જણનાં નામ કેન્સલ થઈ ગયાં. હવે એક જગ્યા માટે દસ ઉમેદવાર, એમ સો જણ વીસ તારીખની રાહ જોઈ રહ્યા હતા. અંતે એ સવાલ ઊગી. મીનાની કોઈ શેઠાણીએ પોતાના વરનો જૂનો સફારી સૂટ આપેલો. ભલે જૂનો પણ હતો ધોળો બાસ્તા જેવો. દીનુએ એ સૂટ ચઢાવ્યો. વટ પડવો જોઈએ ! મીનાએ એના લગ્ન વખતની લાલ સાડી જીવની જેમ સાચવી રાખેલી. એને થયું કે, આજે નહીં તો ક્યારે પહેરીશ ? કેટલાં વર્ષો પછી આજે એણે એ સાડી પહેરી ને મનહરિયાને તો હીરો જેવા દેખાવાનું બહાનું જ જોઈતું હોય, પાનની દુકાનવાળા દોસ્તનું પીળું ટી-શર્ટ અને એની નીચે ટાઈટ જીન્સ. કંઈ જેવી તેવી વાત છે ? છ હજારની નોકરીનો સવાલ છે ! ઝૂંપડપટ્ટીવાળા બધા ય એક ટેમ્પામાં ખડકાઈને ‘મોટી નિહારે’ પહોંચ્યા.

સાહેબ લોકોએ ઈન્ટરવ્યૂ લેવાના શરૂ કર્યાં, ‘શું શું કામ કરતાં આવડે છે ?’, ‘ચોરી-ચપાટી કરશો એ બિલકુલ નહીં ચાલે.’, ‘સ્કૂલમાં કોઈ દારૂ ઢીંચીને આવશે તો તગેડી મૂકીશું.’ આ ઈન્ટરવ્યૂ પતે પછી દરેકે ‘પ્રેક્ટિકલ ઈન્ટરવ્યૂ’ આપવાનો હતો. દીનુને ભાગે ગટરની અંદર ઊતરીને સફાઈ કરવાનું આવ્યું ત્યારે એના મોતિયા મરી ગયા.
‘સાહેબ, આ સિવાય બીજું કંઈ પણ કામ હોય તો…. આ સફેદ કપડાં પહેરેલાં છે તે…..’
‘તારે કપડાં જ સાચવવાં હોય તો ઘરે જઈ શકે છે. અમારે કંઈ જરૂર નથી.’ કડક જવાબ સાંભળીને દીનુ કચવાતે મને ગટરમાં ઊતર્યો. મીનાને ભાગે રૂમ નં. 1 થી 10નાં જાળાં પાડવાનાં આવ્યાં. મનહરને એસિડ નાખીને જાજરૂ સાફ કરવાનું કહ્યું તો એણે તો ચાલતી જ પકડી. કોઈએ કંપાઉન્ડમાંથી સૂકાં પાંદડાં ભેગાં કરીને બાળવાનાં તો કોઈએ ફિનાઈલ નાખીને આખા પેસેજમાં પોતાં મારવાનાં. બધાને જુદાં જુદાં કામ સોંપાઈ ગયાં હતાં ને દરેકના મનમાં સારામાં સારું કામ કરી બતાવીને નોકરી મેળવી લેવાનાં સપનાં હતાં. પોતપોતાને સોંપાયેલાં કામ પતાવીને બધા ચારેક કલાક પછી પરવાર્યાં ત્યારે દીનુના કપડાં કીચડથી લથબથ હતાં. મીનાની સાડી આખી ધૂળથી એવી ઢંકાઈ ગઈ હતી કે એનો મૂળ રંગ ખબર નહોતો પડતો. મંજુના વાળ વેરવિખેર થઈ ગયેલા તો ચંપાના પંજાબી ડ્રેસનો દુપટ્ટો ફાટી ગયેલો. સૌ ભૂખ-તરસ ભૂલીને, આશાભર્યા, અદ્ધર જીવે ઊભા રહી ગયા.

હવે સાહેબ લોકો આખી શાળાનું ચક્કર મારીને નક્કી કરશે કે ક્યા દસ જણને નોકરીમાં લેવા. એમના હાથમાં બધાનાં નામ અને કોણે શું કર્યું એની યાદી હતી. એમાં એ લોકો માર્કસ મૂકતા જશે અને જે દસ જણને સૌથી વધુ માર્કસ મળ્યા હશે એને નોકરી મળશે. ચક્કર મારતાં મારતાં એ સૌ ચાની ચુસ્કીઓ લેતા જતા હતા અને સાથે બિસ્કીટનો નાસ્તો પણ કરતા જતા હતા. આટલી મોટી ‘નિહાર’નું ચક્કર મારતાં બાપડા થાકી તો જાય જ ને ! ચક્કર મરાઈ ગયું. સાહેબોની કેબીનનો દરવાજો બંધ થઈ ગયો. બંધ દરવાજાની બીજી તરફ મિ. તેલપાની પોતાની યુક્તિ પર પોતે જ વારી ગયા હતા.
‘જોયું ને, મેં કેવો આઈડિયા કર્યો ! આખી સ્કૂલ ચકચકાટ થઈ ગઈ. હવે દોઢ મહિનાનું વેકેશન પડશે ને ત્યાં સુધીમાં તો હમણાં દસ દિવસથી હડતાળ પર ઊતરેલા આપણા જૂના સ્ટાફને થોડોઘણો પગારવધારો કરીને પાછા કામ પર રાખી લઈશું એટલે નવા કોઈને રાખવાની જરૂર નથી.’ બાકીના સૌએ કબૂલ કર્યું કે, તેલપાનીનો આઈડિયા બ્રિલિયન્ટ હતો. આ આઈડિયાએ સ્કૂલના કેટલા પૈસા બચાવ્યા ! બધાએ મનોમન તેલપાનીને એકાદ કિંમતી ભેટથી નવાજવાનું પણ વિચારી લીધું. એક મોટા પેપર પર એમણે ભગુભાઈ કલાર્ક પાસે લખાવ્યું : ‘કોઈનું પણ કામ સંતોષજનક ન લાગવાથી હાલ તુરત એક પણ ભરતી કરવામાં આવશે નહીં – જેની નોંધ લેવી.’ શાળાનો પ્યૂન જ્યારે આ કાગળ નોટિસબોર્ડ પર લગાવવા ગયો ત્યારે બધા ધક્કા-મુક્કી કરવા લાગ્યા.

દરેકને એમ લાગ્યું કે, એમાં પોતાનું નામ તો હશે જ

Views: 125

Comment

You need to be a member of Facestorys.com to add comments!

Join Facestorys.com

Blog Posts

परिक्षा

Posted by Hemshila maheshwari on March 10, 2024 at 5:19pm 0 Comments

होती है आज के युग मे भी परिक्षा !



अग्नि ना सही

अंदेशे कर देते है आज की सीता को भस्मीभूत !



रिश्तों की प्रत्यंचा पर सदा संधान लिए रहेता है वह तीर जो स्त्री को उसकी मुस्कुराहट, चूलबलेपन ओर सबसे हिलमिल रहेने की काबिलियत पर गडा जाता है सीने मे !



परीक्षा महज एक निमित थी

सीता की घर वापसी की !



धरती की गोद सदैव तत्पर थी सीताके दुलार करने को!

अब की कुछ सीता तरसती है माँ की गोद !

मायके की अपनी ख्वाहिशो पर खरी उतरते भूल जाती है, देर-सवेर उस… Continue

ग़ज़ल

Posted by Hemshila maheshwari on March 10, 2024 at 5:18pm 0 Comments

इसी बहाने मेरे आसपास रहने लगे मैं चाहता हूं कि तू भी उदास रहने लगे

कभी कभी की उदासी भली लगी ऐसी कि हम दीवाने मुसलसल उदास रहने लगे

अज़ीम लोग थे टूटे तो इक वक़ार के साथ किसी से कुछ न कहा बस उदास रहने लगे

तुझे हमारा तबस्सुम उदास करता था तेरी ख़ुशी के लिए हम उदास रहने लगे

उदासी एक इबादत है इश्क़ मज़हब की वो कामयाब हुए जो उदास रहने लगे

Evergreen love

Posted by Hemshila maheshwari on September 12, 2023 at 10:31am 0 Comments

*પ્રેમમય આકાંક્ષા*



અધૂરા રહી ગયેલા અરમાન

આજે પણ

આંટાફેરા મારતા હોય છે ,

જાડા ચશ્મા ને પાકેલા મોતિયાના

ભેજ વચ્ચે....



યથાવત હોય છે

જીવનનો લલચામણો સ્વાદ ,

બોખા દાંત ને લપલપતી

જીભ વચ્ચે



વીતી ગયો જે સમય

આવશે જરુર પાછો.

આશ્વાસનના વળાંકે

મીટ માંડી રાખે છે,

ઉંમરલાયક નાદાન મન



વળેલી કેડ ને કપાળે સળ

છતાંય

વધે ઘટે છે હૈયાની ધડક

એના આવવાના અણસારે.....



આંગણે અવસરનો માહોલ રચી

મૌન… Continue

जिन्दा हों तो जिंदगी कि मिसाल बनो

Posted by Pooja Yadav shawak on July 31, 2021 at 10:01am 0 Comments

जिन्दा हों तो जिंदगी कि मिसाल बनो

झूठ का साथी नहीं सच का सवाल बनो

यूँ तो जलती है माचिस कि तीलियाँ भी

बात तो तब है जब धहकती मशाल बनो



रोक लो तूफानों को यूँ बांहो में भींचकर

जला दो गम का लम्हा दिलों से खींचकर

कदम दर कदम और भी ऊँची उड़ान भरो

जिन्दा हों तो जिंदगी कि मिसाल बनो

झूठ का साथी नहीं सच का सवाल बनो



यूँ तो अक्सर बातें तुझ पर बनती रहेंगी

तोहमते तो फूल बनकर बरसा ही करेंगी

एक एक तंज पिरोकर जीत का हार करो

जिन्दा हों तो जिंदगी… Continue

No more pink

Posted by Pooja Yadav shawak on July 6, 2021 at 12:15pm 1 Comment

नो मोर पिंक

क्या रंग किसी का व्यक्तित्व परिभाषित कर सकता है नीला है तो लड़का गुलाबी है तो लड़की का रंग सुनने में कुछ अलग सा लगता है हमारे कानो को लड़कियों के सम्बोधन में अक्सर सुनने की आदत है.लम्बे बालों वाली लड़की साड़ी वाली लड़की तीख़े नयन वाली लड़की कोमल सी लड़की गोरी इत्यादि इत्यादि

कियों जन्म के बाद जब जीवन एक कोरे कागज़ की तरह होता हो चाहे बालक हो बालिका हो उनको खिलौनो तक में श्रेणी में बाँट दिया जता है लड़का है तो कार से गन से खेलेगा लड़की है तो गुड़िया ला दो बड़ी हुई तो डांस सिखा दो जैसे… Continue

यूँ ही मिल जाती जिंदगी तो क्या बात थी

Posted by Pooja Yadav shawak on June 25, 2021 at 10:04pm 0 Comments

यूँ ही मिल जाती जिंदगी तो क्या बात थी
मुश्किलों ने तुझे पाने के काबिल बना दिया
न रुलाती तू मुझे अगर दर्द मे डुबो डुबो कर
फिर खुशियों की मेरे आगे क्या औकात थी
तूने थपकियों से नहीं थपेड़ो से सहलाया है
खींचकर आसमान मुझे ज़मीन से मिलाया है
मेरी चादर से लम्बे तूने मुझे पैर तो दें डाले
चादर को पैरों तक पहुंचाया ये बड़ी बात की
यूँ ही मिल जाती जिंदगी तो क्या बात थी
मुश्किलों ने तुझे पाने के काबिल बना दिया
Pooja yadav shawak

Let me kiss you !

Posted by Jasmine Singh on April 17, 2021 at 2:07am 0 Comments

वो जो हँसते हुए दिखते है न लोग अक्सर वो कुछ तन्हा से होते है पराये अहसासों को लफ़्ज देतें है खुद के दर्द पर खामोश रहते है जो पोछतें दूसरे के आँसू अक्सर खुद अँधेरे में तकिये को भिगोते है वो जो हँसते…

Posted by Pooja Yadav shawak on March 24, 2021 at 1:54pm 1 Comment

वो जो हँसते हुए दिखते है न लोग
अक्सर वो कुछ तन्हा से होते है
पराये अहसासों को लफ़्ज देतें है
खुद के दर्द पर खामोश रहते है
जो पोछतें दूसरे के आँसू अक्सर
खुद अँधेरे में तकिये को भिगोते है
वो जो हँसते हुए दिखते है लोग
अक्सर वो कुछ तन्हा से होते है

© 2024   Created by Facestorys.com Admin.   Powered by

Badges  |  Report an Issue  |  Privacy Policy  |  Terms of Service