ઔપચારિકતા માણસખાઉં એનાકોન્ડા....!

    ઔપચારિકતા  માણસખાઉં  એનાકોન્ડા

આજે આપણે જો સમાજ-દર્શન કરીશું તો આડકતરી રીતે લાગશે કે  કઈક ખૂટી રહ્યું છે અને સાથે કઈક વધી પણ રહ્યું છે. દિવસે દિવસે જરૂરિયાતોના લેબલ્સ વધતા રહ્યા છે. આ લેબલ્સને પોતાની આઇડેન્ટિટી માં લગાડીને સ્ટેટસ ને લાંબુ પહોળું કરી રહ્યા છીએ.પણ મને લાગે છે ત્યાં સુધી અહી સ્ટેટસ નહિ પણ સ્ટ્રેસને આમંત્રણ આપી રહ્યા છે. સ્ટેટ્સની લંબાઈ કે પહોળાઈ વધતી ઓછી ન થાય તેના માટે જાણે લોકો એ  ઔપચારિકતા ને ઓઢી લીધી છે...નવાઈની વાત તો એ છે કે લોકો ઔપચારિકતા ને ઓળખે પણ છે. દેખાદેખી,અનુકરણ, ખોટો આડંબર શા માટે ? હોઈએ એવા દેખાડવામાં ક્યાં વાંધો આવે છે ?
આપણે ત્યાં કોઈ  સાજુ માંદુ હોય તો ખબર કાઢવાનો કુરિવાજ છે. એક ભાઈ ને એક્સિડન્ટ થયો.મલ્ટીપલ ફેકચર હતા.હોસ્પિટલ માંથી સારવાર લઈને ઘરે આવ્યા. બીજા દિવસથી ખબર જોવા આવનારનો રાફડો ફાટે. રોજના પાંચ સાત જણ તો હોય જ ! આ સિલસિલો મહિના સુધી ચાલે. હવે ઘરમાં પત્ની પતિની સેવા કરે,ઘર સંભાળે, બાળકો સંભાળે કે પછી મહેમાનોની આવભગત કરે ! છતાં પેલા બહેન ફોર્માલીટી માટે કચવાતા મને, પ્લાસ્ટિક સ્માઈલ સાથે મહેમાનોને ચાય નાસ્તો કરાવતા જાય. છે ને વરવી વાસ્તવિકતા !

આ મહિના માં જ રક્ષાબંધન નો તહેવાર આવી રહ્યો છે. લગ્ન પહેલા દરેક ભાઈ-બેન ટીખળ,મસ્તી, પ્રેમ સાથે સેલીબ્રેશન કરે. પણ જ્યાં લગ્ન થાય એટલે સમીકરણો થોડા થોડા બદલાવા માંડે. બહેન પરણીને સાસરે જાય એટલે એની નણંદો પણ રક્ષાબંધન કરવા આવે. એ લોકોની આગતા સ્વાગતા કરવાની અને મીશતાન ફરસાણ સાથે જમાડવાના અને મોટા પ્લાસ્ટિક સ્માઈલ સાથે કારણ એને તો પોતાના વ્હાલસોયા ભાઈ નું અડવું કાંડું જ દેખાતું હોય ને !

હવે તો ફોન થી જાણ કરીને જ કોઈના ઘરે જઈ શકાય.એમાં બે વાત થઇ શકે. બંનેની અનુકુળતા સચવાય અને બહુ જ સાચવવા પડે એવા મહેમાન આવવાના હોય તો બે-ત્રણ દિવસ તૈયારીમાં આપી શકાય. ત્યારે પણ ખુબ જ પ્રેમથી આવકારીએ પણ હૃદયના સાતમાં પડદે એક ડંખ રહે કે ક્યાંક કચાશ તો નથી રહી ગઈ ને ? એમાય જો સાસરી પક્ષનું કોઈ આવે તો ગૃહિણી ના પેટ માં તેલ રેડાય ! ગમે એટલું સારું કરીશ પણ પણ પાણીમાંથી પોરા  તો કાઢશે જ !

અંગત જીવન ની વાત કરું તો એક સંસ્કારી વહુ દરેક ને પ્રિય હોય...પણ ક્યારેય એ સંસ્કારી પત્નીના ભીતરમાં ડોકિયું કરીશું તો સમજાશે કે કેટકેટલા સમાધાન તેને પોતાની જાત માટે કર્યા છે. જીવન પર્યંત ચાલશે-ફાવશે અને દોડશે જેવા જીવન મંત્રો નિભાવવા એ સહેલી વાત તો નથી જ !

''  ભીતરનો જ્વાળામુખી
    થર ઉપર થર
    ડુસકા ક્યાંથી સંભળાય ?''

જાણે આપણે ફક્ત ઔપચારિકતા ને ઓઢીને હોઠો ઉપર મસ્ત મજાનું સ્મિત શણગારીને અંદરથી ઉઠતી દરેક નાની મોટી ઈચ્છાઓનું ગળું ટુપી દઈએ છીએ. છેવટે આવી નાની મોટી ગુંગળામણનો ઘડો ફૂટે છે અને નાના મોટા રોગોને આમંત્રણ આપે છે. હાઈ/લો બ્લડપ્રેશર, ડીપ્રેશન, ડાયાબિટીસ, એપીલેપ્સી, સ્ટ્રોક, હાર્ટએટેક ...વગેરેના મૂળ માં ઔપચારિકતા નો એનાકોન્ડા એ ભરડો લીધો હોય છે.જીવન વેરવિખેર થઇ જાય છે.જો આ પરીસ્થિતિમાંથી બહાર નીકળવું હોય તો ???
જેવા છીએ એવા જ રહીએ, આપણી પાસે જે છે એટલું જ દેખાડીએ. આપણે જે રીતે ખાતા-પિતા હોઈએ તેવું જ મહેમાનો ને હૃદયમાં ભાર રાખ્યા વિના દિલથી પીરસીશું તો બંને પક્ષે સ્નેહ નો ગુણાકાર થશે. યજમાન થતા પણ શીખવું પડશે. ખોટા દંભ છોડીશું તો જ મુક્તપણે હસી શકીશું. જીવન માં અન્યાય નો સામનો કરતા પણ શીખવું પડશે. ટોણા ના રૂપ માં નહિ પણ આમને સામને બેસીને સારી ભાષા માં આપણા વિચારો રજુ કરવા જોઈએ અને વિચાર વિનિમય કરવાથી ચોક્કસ રસ્તો  નીકળશે જ. જીવન માં એક સબંધ સખી/મિત્ર નો એવો હોવો જોઈએ કે જ્યાં મનફાવે ત્યારે જઈ શકીએ, મન ફાવે તેમ વર્તી શકીએ, એના ખભે માથું ઢાળીને અંતરના ભારને હળવો કરી શકાય. જો આ રીતે અંતરંગ સખી કે મિત્ર આગળ દિલ નહિ ખોલીએ તો ડોક્ટરને હૃદય ખોલવાનો વારો આવશે.

ઈર્ષા કરવી હોય તો એવા લોકો ની કરો કે જેઓ આખા દિવસ ની મજુરી કરીને રોડ સાઈડે બાંધેલી નાનકડી ઝુપડી માં વસતા હોય ને ઘરના દરેક સભ્ય હસતા રમતા બાજરી નો રોટલો, ડુંગળી અને છાશ નિરાતે જમતા હોય અને એક સંતોષ એમના ચહેરે છલકાતો હોય અને ખડખડાટ હસતા હોય, જ્યાં નથી કોઈ ઔપચારિકતા કે નથી કોઈ આડંબર ! બસ નરી વાસ્તવિકતા !


નીતા શાહ

Views: 232

Comment

You need to be a member of Facestorys.com to add comments!

Join Facestorys.com

Blog Posts

परिक्षा

Posted by Hemshila maheshwari on March 10, 2024 at 5:19pm 0 Comments

होती है आज के युग मे भी परिक्षा !



अग्नि ना सही

अंदेशे कर देते है आज की सीता को भस्मीभूत !



रिश्तों की प्रत्यंचा पर सदा संधान लिए रहेता है वह तीर जो स्त्री को उसकी मुस्कुराहट, चूलबलेपन ओर सबसे हिलमिल रहेने की काबिलियत पर गडा जाता है सीने मे !



परीक्षा महज एक निमित थी

सीता की घर वापसी की !



धरती की गोद सदैव तत्पर थी सीताके दुलार करने को!

अब की कुछ सीता तरसती है माँ की गोद !

मायके की अपनी ख्वाहिशो पर खरी उतरते भूल जाती है, देर-सवेर उस… Continue

ग़ज़ल

Posted by Hemshila maheshwari on March 10, 2024 at 5:18pm 0 Comments

इसी बहाने मेरे आसपास रहने लगे मैं चाहता हूं कि तू भी उदास रहने लगे

कभी कभी की उदासी भली लगी ऐसी कि हम दीवाने मुसलसल उदास रहने लगे

अज़ीम लोग थे टूटे तो इक वक़ार के साथ किसी से कुछ न कहा बस उदास रहने लगे

तुझे हमारा तबस्सुम उदास करता था तेरी ख़ुशी के लिए हम उदास रहने लगे

उदासी एक इबादत है इश्क़ मज़हब की वो कामयाब हुए जो उदास रहने लगे

Evergreen love

Posted by Hemshila maheshwari on September 12, 2023 at 10:31am 0 Comments

*પ્રેમમય આકાંક્ષા*



અધૂરા રહી ગયેલા અરમાન

આજે પણ

આંટાફેરા મારતા હોય છે ,

જાડા ચશ્મા ને પાકેલા મોતિયાના

ભેજ વચ્ચે....



યથાવત હોય છે

જીવનનો લલચામણો સ્વાદ ,

બોખા દાંત ને લપલપતી

જીભ વચ્ચે



વીતી ગયો જે સમય

આવશે જરુર પાછો.

આશ્વાસનના વળાંકે

મીટ માંડી રાખે છે,

ઉંમરલાયક નાદાન મન



વળેલી કેડ ને કપાળે સળ

છતાંય

વધે ઘટે છે હૈયાની ધડક

એના આવવાના અણસારે.....



આંગણે અવસરનો માહોલ રચી

મૌન… Continue

जिन्दा हों तो जिंदगी कि मिसाल बनो

Posted by Pooja Yadav shawak on July 31, 2021 at 10:01am 0 Comments

जिन्दा हों तो जिंदगी कि मिसाल बनो

झूठ का साथी नहीं सच का सवाल बनो

यूँ तो जलती है माचिस कि तीलियाँ भी

बात तो तब है जब धहकती मशाल बनो



रोक लो तूफानों को यूँ बांहो में भींचकर

जला दो गम का लम्हा दिलों से खींचकर

कदम दर कदम और भी ऊँची उड़ान भरो

जिन्दा हों तो जिंदगी कि मिसाल बनो

झूठ का साथी नहीं सच का सवाल बनो



यूँ तो अक्सर बातें तुझ पर बनती रहेंगी

तोहमते तो फूल बनकर बरसा ही करेंगी

एक एक तंज पिरोकर जीत का हार करो

जिन्दा हों तो जिंदगी… Continue

No more pink

Posted by Pooja Yadav shawak on July 6, 2021 at 12:15pm 1 Comment

नो मोर पिंक

क्या रंग किसी का व्यक्तित्व परिभाषित कर सकता है नीला है तो लड़का गुलाबी है तो लड़की का रंग सुनने में कुछ अलग सा लगता है हमारे कानो को लड़कियों के सम्बोधन में अक्सर सुनने की आदत है.लम्बे बालों वाली लड़की साड़ी वाली लड़की तीख़े नयन वाली लड़की कोमल सी लड़की गोरी इत्यादि इत्यादि

कियों जन्म के बाद जब जीवन एक कोरे कागज़ की तरह होता हो चाहे बालक हो बालिका हो उनको खिलौनो तक में श्रेणी में बाँट दिया जता है लड़का है तो कार से गन से खेलेगा लड़की है तो गुड़िया ला दो बड़ी हुई तो डांस सिखा दो जैसे… Continue

यूँ ही मिल जाती जिंदगी तो क्या बात थी

Posted by Pooja Yadav shawak on June 25, 2021 at 10:04pm 0 Comments

यूँ ही मिल जाती जिंदगी तो क्या बात थी
मुश्किलों ने तुझे पाने के काबिल बना दिया
न रुलाती तू मुझे अगर दर्द मे डुबो डुबो कर
फिर खुशियों की मेरे आगे क्या औकात थी
तूने थपकियों से नहीं थपेड़ो से सहलाया है
खींचकर आसमान मुझे ज़मीन से मिलाया है
मेरी चादर से लम्बे तूने मुझे पैर तो दें डाले
चादर को पैरों तक पहुंचाया ये बड़ी बात की
यूँ ही मिल जाती जिंदगी तो क्या बात थी
मुश्किलों ने तुझे पाने के काबिल बना दिया
Pooja yadav shawak

Let me kiss you !

Posted by Jasmine Singh on April 17, 2021 at 2:07am 0 Comments

वो जो हँसते हुए दिखते है न लोग अक्सर वो कुछ तन्हा से होते है पराये अहसासों को लफ़्ज देतें है खुद के दर्द पर खामोश रहते है जो पोछतें दूसरे के आँसू अक्सर खुद अँधेरे में तकिये को भिगोते है वो जो हँसते…

Posted by Pooja Yadav shawak on March 24, 2021 at 1:54pm 1 Comment

वो जो हँसते हुए दिखते है न लोग
अक्सर वो कुछ तन्हा से होते है
पराये अहसासों को लफ़्ज देतें है
खुद के दर्द पर खामोश रहते है
जो पोछतें दूसरे के आँसू अक्सर
खुद अँधेरे में तकिये को भिगोते है
वो जो हँसते हुए दिखते है लोग
अक्सर वो कुछ तन्हा से होते है

© 2024   Created by Facestorys.com Admin.   Powered by

Badges  |  Report an Issue  |  Privacy Policy  |  Terms of Service