असरे-तलाके-फ़िराको-विसाल, है बड़ी अजीब,
के रिश्ता न होते भी, मैं अकेला नहीं बिलकुल.

जनक म् देसाई

फ़िराक़=बिछोह
विसाल=मिलन

શ્રદ્ધા હતી તેથી જ મેં ગોત્યો તને સતત,
ભટક્યા વિના ય બાકી હું મુજને મળી શકત.

~ જનક મ દેસાઈ

तसव्वुर संग लिए फिरता हूँ अब, मैं अकेला कहाँ ?
वो फ़िराक-ओ-विसाल से है अब मेरा रिश्ता कहाँ ?

… जनक चाचू पालनपुरी

तसव्वुर=कल्पना
फ़िराक़=बिछोह, बिछडना
विसाल=मिलन

તોય છે થોડા ઘણાં ભીડ મધ્યે આજ પણ,
માનવી બે ચાર મુજને પ્રેમથી ભીડ્યા કરે છે.

જનક મ. દેસાઈ 

થાક્યા હવે સૌ પત્થરો ય કૂટાઇ કૂટાઇ ને,
મુજ હાર્દમાં તું પ્રગટે, તો આકૃતિ મને મળે.

જનક મ. દેસાઈ 

બંધાય કદી !

સાંજ ઢળે અંધારું વર્તાય ?

કે દીવડા ને અજવાળું થાય ?

અરે…. વાયરો ય મૂંઝાય;

ઝરણાં તો વહ્યાં જાય

‘ને પત્થર આવ્યે વળી જાય

પત્થરો ય કેડી બની જાય…,

ને વૃક્ષ સઘળાં !

પાનખર આવ્યે ખરી જાય ?

કે નવપલ્લિત થાય ?

સ્વતંત્રતા ને હોય બેડીઓ !

એ તો કર્યા કરે કેડી ઓ,

ના ધરા, ના ગગન

ના નડે કોઈ પવન,

ના ફરિયાદ

ના ભૂતકાળની યાદ,

એ તો સર્વત્ર…

ઘુઘવાટ ના સતત પ્રતિઘોર માં

કશું ય ન સંભળાય જો, તો

મોજાં ની કેડીએ ચાલી ને જો…

કે શાને ઘૂઘવ્યા કરે !!

સતત ઉછળ્યા કરી,

તે શું ઉલેચ્યા કરે !!

દરિયા નો ઘુઘવાટ લઇ ને ચાલ

કિનારે, પગ લૂછી ને

મજધારે જઇ જો શકે, તો

અહેસાસ થશે કે

દરિયા નાં પાણી…

… અમસ્તા નથી થયાં ખારાં

તેં,

ઠાલવ્યાં કરી નિજ ને, સતત

અસ્તિત્વ તારું નિત્ય ખોયા કર્યાની

અસહ્ય વેદના,

એના કોઠે હવે ન સમાય

કે ભરતી ની હર છોળે , હવે

માત્ર ખારું…

આશ અને અભિસારિકા

ઓલ્યા ક્ષિતિજથી દૂર-દૂર, દૂર ઓલીમેર,

કોઈ ભૂલેય ના કે’જો મને કેવું હશે ઝાડ;

છે આભથીય ઝાઝેરો મુજ આશનો ઉઘાડ,

‘ને ધરાથીય વિસ્તરેલ છે વિચારોની વાડ;

હું ઉડી ને જાઉં ત્યાં ઉમરો ઓળંગવા, ‘ને  

વણ થાકી શમણાંની બે પાંખે…

ઝાકળ:

સ્નાન કર્યા પછી,

શ્વેત પોત પહેરીને

ઘરેથી મંદિર તરફ

ચાલી રહેલ

એકાગ્ર પગલાં,

જાણ્યાં છતાંય.......

કે વિરહ…

લ્યો …

અમે અહીં રાહ જોઈને બેઠાં,

‘ને તમેય ખરા…

વહેલે અંધારે, રાતની રજાઈમાં

પેઠા તે પેઠા …

સૂરજને ધકેલી

તમે જાતને સંકેલી…

અમનેય ધકેલ્યા છેટાં…

પંખીઓએ કર્યો કલશોર,

જ્યાં આવીને ઉભી છે ભોર…

ગાઈ રહ્યા છે બકરાં ‘ને ઘેટાં

તોય મારે કંઠે સૂર બેસૂરા બેઠાં

‘ને મારે ચહેરે અજવાળા રહ્યાં છેટાં

લ્યો ઉઠો,

ઉઠો હવે, સવાર પડી

અજવાળાનેય ભીડ જડી

મુજ ભીતરે એકલતા રડી

ઉઠો હવે, સવાર પડી

ભીડેલી પાંપણ ઉપાડો જો…

ને હવે ...યાદોના પટ ઉપર 

પગલાં ક્યાં ભરું ? 

દર્દ જ્યાં વેરાય છે,

હર પગલે દઝાય છે;

લખો ક્યારેય જો મ્હારા વિષે, તો 
લખજો રાખ ના સ્મારક ઉપર, કે 
વર્તી રહ્યો છું માત્ર હું વર્તમાન કાજે.

...જનક મ દેસાઈ

પડદો પડ્યો જ્યાં, ઉઘડ્યો હું,

‘ને પૂછ્યું નિજ ને, હું છું કેમ ?

છે પાત્ર કયું ! ‘ને પ્રેક્ષક કોણ ?

હું પાત્ર ઘડીમાં બદલું કેમ ?

તે અંધારે જ્યાં પડદો ઉપડ્યો,

‘ને નેપથ્ય પર છાયું તેજ,

ત્યાં પ્રશ્ન ફરીથી… ઉજવ્યો એજ !!

સહુ ને ગમતો, ……. હું છું કેમ ?

મોહરા ઉપર હાસ્ય વસ્યું જે,

રડતું વળગ્યું ભીતરે કેમ ?

અંધારે બેઠા જે સામે,

અંજાવા આવે છે કેમ ?

શું રંગમંચે હું પાત્ર ને પડદો ?

કે... પહેરી ઉભો સહુનો વેશ ?

નાચી રહ્યો, પણ…

बा-तारूफ होता अगर, मेरे लफ़्ज़ों की कीमत होती 
यह मेरे तखल्लुस ने ही मज़ार बन हस्ती मिटा दी है |

जनक म् देसाई